Wyjazd z dzieckiem za granicę. Jak mu zapobiec?

W dobie rozwodów częstym problemem jest ułożenie relacji pomiędzy byłymi małżonkami w zakresie władzy rodzicielskiej. Zasadniczo przysługuje ona obojgu rodzicom. W każdym wyroku rozwodowym musi się znaleźć rozstrzygnięcie w zakresie władzy rodzicielskiej. Jeżeli istnieje porozumienie między małżonkami co do wykonywania władzy rodzicielskiej i kontaktów, może ona być powierzona obojgu rodzicom. Jeżeli jednak go brak sąd będzie musiał zdecydować któremu z rodziców ją przyznać.

Coraz częściej także pojawia się kwestia ułożenia wzajemnych relacji w sytuacji planowanego wyjazdu jednego z rodziców za granicę. Trzeba wyraźnie zaznaczyć, że o ile nie orzeczono jeszcze rozwodu i nie zapadło rozstrzygnięcie co do władzy rodzicielskiej, przysługuje ona obojgu rodzicom i oboje muszą wyrazić zgodę na wyjazd dziecka za granicę. Zgodnie z art. 97 § 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie; w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy. Niewątpliwie kwestia wyjazdu dziecka za granicę jest istotną sprawą dotyczącą dziecka i zawsze wymagane jest porozumienie obojga rodziców.

Gdy zatem jeden z rodziców planuje wyjazd z dzieckiem za granicę, a drugi rodzic nie wyraża na to zgody, powinien złożyć wniosek do sądu opiekuńczego o wyrażenie zgody na taki wyjazd. Analogicznie powinien zachować się rodzic, który nie zgadza się na wyjazd i pragnie mu zapobiec. Należy w takiej sytuacji wnieść do sądu opiekuńczego wniosek o wydanie zarządzenia zakazującego drugiemu z rodziców wyjazdu za granicę z powołaniem się na podstawę prawną – art. 109 § 1 i § 2 pkt 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Może zdarzyć się także tak, że rodzic pomimo braku zgody drugiego rodzica będzie chciał wyjechać za granicę. W takich sprawach istotny jest czas. W jednej ze spraw prowadzonych przez Kancelarię udało się zapobiec takiemu wyjazdowi poprzez złożenie wyżej wskazanego wniosku o wydanie zarządzenia zakazującego drugiemu z rodziców wyjazdu za granicę. Dodatkowo w tym samym piśmie wnieśliśmy o zabezpieczenie wniosku poprzez wydanie postanowienia zakazującego matce dziecka, która chciała wyjechać z nim za granicę, podejmowania i wykonywania jakichkolwiek czynności związanych z uzyskaniem dla dziecka dowodu osobistego, w szczególności zakazującego samodzielnego tj. bez obecności ojca odebrania dowodu osobistego. Gdyby bowiem matka dziecka dysponowała dowodem osobistym w praktyce mogłaby wyjechać z dzieckiem za granicę.

Sąd opiekuńczy uwzględnił nasz wniosek i zakazał matce dziecka samodzielnego odebrania dowodu. Z takim wnioskiem, zaopatrzonym w klauzulę wykonalności, udaliśmy się do urzędu, w którym złożono wniosek o wydanie dowodu osobistego dla dziecka. Urząd ten nie mógł w takiej sytuacji wydać dowodu osobistego matce dziecka. Dzięki podjętym krokom dziecko nie wyjechało za granicę a w sprawie może wypowiedzieć się niezależny sąd i zdecydować czy matka ostatecznie będzie mogła wyjechać wraz dzieckiem.